W Nowym Targu i Czarnym Dunajcu odbyły się dwa spotkania, do udziału w których zaproszeni zostali nauczyciele oraz przedstawiciele instytucji publicznych i organizacji pozarządowych zaangażowanych w proces edukacji środowiskowej w regionie obszaru Natura 2000 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie. Ich celem było przekazanie wiedzy o ptakach polskich Karpat, którą OTOP zgromadził w ramach projektu „Inwentaryzacja kluczowych gatunków ptaków polskich Karpat oraz stworzenie systemu ich monitorowania i ochrony” (www.ptakikarpat.pl) współfinansowanego przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
Podczas spotkań uczestnikom przybliżone zostały najważniejsze walory przyrodnicze Torfowisk Orawsko-Nowotarskich i ich najbliższego sąsiedztwa. W swoim wystąpieniu leśniczy Krzysztof Przybyła zwrócił szczególną uwagę na wodę, którą można uznać za najważniejszy walor przyrodniczy regionu. Jej tutejsze zasoby i zdolność retencyjna torfowisk wysokich to wartości trudne do przecenienia, w znacznej mierze utracona na skutek przeszłej (i nie tylko) działalności człowieka. Leśniczy przybliżył również istniejące w regionie zaplecze edukacyjne związane przede wszystkim z działalnością Nadleśnictwa Nowy Targ. Tomasz Wilk – ornitolog OTOP – omówił zarówno rzadkie gatunki ptaków regionu, takie jak cietrzew czy głuszec, jak i te bardziej pospolite, które dużo łatwiej spotkać podczas spacerów po tutejszych lasach czy łąkach. Zaprezentował możliwości wykorzystania ciekawej biologii tych gatunków do omówienia różnych zjawisk ekologicznych na lekcjach przyrody i biologii. Przekazał wreszcie kilka praktycznych wskazówek związanych z obserwacjami ptaków w naturalnym środowisku czy ich dokarmianiem. Aleksandra Pępkowska-Król z OTOP przekonywała o tym, jak ważny dla rozwoju fizycznego, emocjonalnego i intelektualnego młodych ludzi jest kontakt z przyrodą, a także wskazywała, że nie tak trudno, jak to się zwykle wydaje, zdobyć fundusze potrzebne na realizację lokalnych inicjatyw edukacyjnych.
W trakcie bloku zajęć warsztatowych uczestnicy szkoleń w kilkuosobowych grupach pracowali nad koncepcjami edukacyjnej ścieżki przyrodniczej oraz nad scenariuszami zajęć terenowych, możliwymi do przeprowadzenia w regionie. Następnie zaprezentowali swoje pomysły i mogli podzielić się swoimi doświadczeniami z dotychczasowej pracy z dziećmi i młodzieżą.
Prezentacje wystąpień warsztatowych
Zespół deficytu natury – dlaczego warto spędzać czas na łonie natury [Aleksandra Pępkowska-Król, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków];
Walory przyrodnicze i zaplecze edukacyjne w obszarze Natura 2000 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie oraz w Nadleśnictwie Nowy Targ [Krzysztof Przybyła, Nadleśnictwo Nowy Targ]
Awifauna polskich Karpat i obszaru Natura 2000 Torfowiska Orawsko-Nowotarskie – jak wiedzę o niej wykorzystać w procesie edukacji środowiskowej [Tomasz Wilk, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków];
Lokalne inicjatywy edukacyjne – gdzie i jak pozyskiwać fundusze na ich realizację [Aleksandra Pępkowska-Król, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków];
Galeria zdjęć
Ciekawe strony internetowe i publikacje poświęcone edukacji przyrodniczej
1. Informacje dla nauczycieli na stronie www.otop.org.pl;
2. Projekt OTOP „Przyroda wokół nas”;
3. Strona OTOP Junior;
3. Marczewski A. 2010. Ptasie zabawy. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Gdańsk;
4. Projekt edukacyjny SpringAlive;
5. Okołów E., Jujka-Radziewicz M. (red.). Przewodnik dla animatorów edukacji przyrodniczej. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Marki;
6. Pępkowska-Król A., Bobrek R., Wilk T. (red.) 2013. Przyroda polskich Karpat. Przewodnik krajoznawczy. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Marki;
7. Zachęcamy do zapisania się na newsletter Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, w którym na bieżąco informujemy o wydarzeniach o charakterze edukacyjnym, takich jak Zimowe Ptakoliczenie, SpringAlive czy Europejskie Dni Ptaków.
Inne przykładowe źródła informacji /pomocy dydaktycznych dla osób zajmujących się edukacją przyrodniczą
Mikusek R., Stawarczyk T. 2014. Poradnik ornitologa. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków;
Czasopismo Edukacja Biologiczna i Środowisko;
Pakiet edukacyjny „Ptaki drapieżne – scenariusze zajęć lekcyjnych” (wyd. Komitet Ochrony Orłów);
Scenariusze lekcji i materiały pomocnicze dla edukacji wczesnoszkolnej do programu „Ciekawi świata – edukacja przyrodnicza (klasa 1)”;
Scenariusze lekcji i materiały pomocnicze dla edukacji wczesnoszkolnej do programu „Ciekawi świata – edukacja przyrodnicza (klasa 2)”;
Scenariusze lekcji i materiały pomocnicze dla edukacji wczesnoszkolnej do programu „Ciekawi świata – edukacja przyrodnicza (klasa 3)”.
